Калі Алеся Тарасенка прыехала з Беларусі ва Уроцлаў, у мясцовай ваяводскай бібліятэцы было ўсяго чатыры кнігі па-беларуску. Сёння – каля 600.
З Магілёва ва Уроцлаў
У Магілёве Алеся працавала ў Цэнтральнай гарадской бібліятэцы. У Беларусі яна была бібліятэкарам 22 гады. Як яна распавяла выданню MOST, у Польшчу пераехала ў 2020-м і вырашыла вярнуцца да прафесіі. Спачатку яе ў бібліятэку не ўзялі, бо не хапала польскай мовы. Алеся ўладкавалася прыбіральшчыцай і паралельна вучыла мову. Праз некалькі месяцаў прайшла сумоўе і атрымала працу, але сутыкнулася з бюракратыяй: скончылася віза, і працадаўцы вагаліся. Толькі пасля атрымання адзнакі аб відзе на жыхарства яна атрымала шанец.
«Я прыбегла, як з сцягам: вось мой пашпарт, вось пячатка! Але мне сказалі, што вакансіі ўжо няма» – успамінае Алеся. Пазней з’явілася новая і яна вырашыла: «Або пан, або прапаў».
Працоўчы час у аддзеле раманскіх моў паказаў, што чытачы цікавяцца ўсходнеславянскай літаратурай. Так у 2023 годзе адкрыўся аддзел славянскіх моў і беларускі куточак. Спачатку кніг было чатыры, але за два тыдні збору атрымалася сабраць пяць тысяч злотых і набыць новыя. Цяпер фонд налічвае каля 600 выданняў.
«Дзякуй кожнаму чытачу за падараваныя кнігі – пачатак быў пакладзены дзякуючы ім», – кажа яна.
Каб працаваць па спецыяльнасці, Алесі давялося прызнаць беларускі дыплом. «Падобна, я была першай, хто гэта зрабіў тут» – усміхаецца яна. Працэдура каштавала амаль 3 700 злотых і ўключала экзамен. «Мне было важна даказаць, што бібліятэкар – гэта прафесія, а не проста любоў да чытання».
Алеся адзначае, што польскія бібліятэкі значна апярэдзілі беларускія ў лічбавізацыі:
«У Беларусі да гэтага часу карыстаюцца папяровымі фармулярамі. Тут папяровых фармуляраў ужо гадоў пятнаццаць няма».
Ва Уроцлаве кнігі можна вярнуць нават уначы праз спецыяльную скрыню пры ўваходзе. А пазыкі фіксуюцца аўтаматычна: «Калі доўг вялікі, бібліятэка перадае даныя ў падатковую. Тады чалавек нават крэдыт не зможа атрымаць».
Кнігі як шлях інтэграцыі
Беларускі аддзел стаў культурнай пляцоўкай. Тут праходзяць сустрэчы з аўтарамі, лекцыі і дні культуры. «Мы стараемся быць бліжэй да чытачоў розных краін і культур» – кажа Алеся.
Пры бібліятэцы працуе клуб, дзе беларусы і палякі разам абмяркоўваюць кнігі, вучаць мову і проста маюць зносіны.
У 2024 годзе Алеся стала пераможцай конкурсу бібліятэкараў імя Вольгі Рок, а пасля ўвайшла ў склад журы. «Пасля дваццаці гадоў працы ў Беларусі я ўпершыню адчула, што маю працу заўважылі» – прызнаецца яна.
«Я прыцягваю людзей сюды, каб у іх было месца, дзе можна проста пасядзець і пачытаць на роднай мове» – кажа Алеся Тарасенка.
Фотаздымак: MOST